Bài viết này là một bức tranh lớn về Digital Marketing, bóc tách những hiểu lầm cơ bản của người mới tìm đọc về Digital Marketing.
Thứ hai là chỉ khi bạn hiểu được làm Digital Marketing là làm gì thì bạn mới học cho đúng được!
Tuy nhiên, để tránh sự dài dòng quá đáng, tôi sẽ tách ra thành hai phần.
Ta bắt đầu!
Câu chuyện bắt đầu vào một ngày đẹp trời, một người chạy quảng cáo Google Ads bảo rằng họ đang làm Digital Marketing, có thực vậy không?
01. Thế tóm lại thì Digital Marketing là gì?
Hiểu đơn giản Digital Marketing là tiếp thị trên nền tảng số.
Còn muốn hiểu về Digital Marketing, ta phải cắt nghĩa cho được 2 chữ: “Digital” & “Marketing”.
Trước tiên là chữ “Marketing”.
Có một điểm sai lầm của những người học Digital Marketing là không đi từ gốc, thành ra học rất nhiều về Digital Marketing nhưng không nắm được tư duy toàn diện. Và theo đó, không có được lối tư duy chiến lược.
Đó là một sai lầm rất lớn khiến bạn không thể phát triển trong lĩnh vực Digital Marketing.
Tôi đã có một bài viết đi vào nguyên lý nền tảng của Marketing tại đây.
Ở phạm vi này, tôi chỉ lược ra một số ý chính.
Thứ nhất, Marketing là đi tạo ra giá trị – truyền tải giá trị và quan hệ với khách hàng.
Thứ hai, công cụ cốt lõi của Marketing là 4P để làm việc đó
Thứ ba, làm Marketing có một quy trình.
Tiếp theo ta đi bàn về chữ “Digital”
Công nghệ đã số hóa cuộc chơi. Mọi thứ đã chuyển dịch lên Digital.
Nếu như trước đây khách hàng của ta đọc báo giấy thì nay họ đang đọc báo điện tử.
Nếu như trước đây khách hàng của ta xem Tivi thì nay học đang xem Youtube.
Nếu như trước đây khách hàng của ta chỉ “tám” khi rảnh rỗi thì nay mọi người đều đang bàn luận trên Facebook.
Digital Marketing là đi làm tiếp thị trên nền tảng số. Mà ở trong thế giới số hóa đó, hành vi, đặc điểm,… mọi thứ của khách hàng đã thay đổi so với trước đây.
Mà bản chất, vẫn là Marketing, chỉ là khác ở bối cảnh, trước đây là làm trong môi trường tiếp thị truyền thống. Còn nay, là trên nền tảng số.
Vậy ta chốt ý thứ nhất ở đây:
Digital Marketing là Marketing trên NỀN TẢNG SỐ
Mà NỀN TẢNG SỐ thì có 8 nền tảng phổ biến thế này:
Website – Social – Digital Ads – Search Engine – Email – Mobile – App – Game
Vậy có nghĩa là ta đi TẠO RA – TRUYỀN TẢI và GIỮ CHÂN KHÁCH HÀNG (MARKETING) trên/thông qua Website – Soical – Digital Ads – Search Engine….
02. Làm D.Mar là làm công việc cụ thể gì?
Tôi đóng gói lại mấy việc khi làm Digital Marketing như thế này rồi phân tích cụ thể ở phía bên dưới. Làm Digital Marketing là đi:
1/ Phân tích khách hàng – sản phẩm – môi trường
2/ Đề ra chiến lược nội dung
3/ Đề ra chiến lược kênh lan tỏa (SEO, Google Ads, Facebook Ads,…)
4/ Đo lường – Báo cáo – Tối ưu
Ở cuối phần này tôi có phần kết luận, bạn có thể đọc trước rồi quay lại đọc phần diễn giải.
Cụ thể của nó là như thế này:
1/ LÀM TỪ CHIẾN LƯỢC DIGITAL MARKETING
#1 – Phân tích Khách hàng – Sản phẩm – Môi trường
Bất cứ một chiến lược nào cũng cần đến sự phân tích. Mà cụ thể là có 3 cái phải phân tích như vậy, phạm vi bài viết này tôi không đi chi tiết vào từng phân tích cụ thể. Tôi cũng đã có bài viết về phân tích chi tiết về vấn đề này ở Series bài viết nền tảng ở đây
Digital đã làm thay đổi mọi phương diện, từ cách chúng ta tiếp nhận thông tin – xử lý thông tin đến việc ra quyết định. Đó là lý do việc thấu hiểu & phân tích trở nên tối quan trọng. Đây chính là cơ sở để đề ra được mục tiêu & lối đánh.
Không có chiến lược đúng đắn nào không xuất phát từ sự thấu hiểu cả!
Kế đó, chúng ta có:
#2 – Đề ra mục đích, mục tiêu chiến lược
Bạn rất cần phải hiểu bức tranh lớn trong việc thiết lập mục tiêu hiệu quả thì mới có được góc nhìn chiến lược. Ở phạm vi bài viết này tôi chỉ sơ lược qua 2 nhóm mục tiêu chính:
Một là, nhóm mục tiêu hướng đến Branding
Bạn hiểu đơn giản thì đây là nhóm mục tiêu: Sử dụng Digital Marketing để:
- Xây dựng, thay đổi nhận thức – Xây dựng sự gắn kết của khách hàng
- Thay đổi niềm tin của khách hàng
- Thay đổi hành vi của khách hàng
Hai là, nhóm mục tiêu hướng đến Performance
Một lần nữa, hiểu đơn giản thì nó là việc sử dụng Digital Marketing để thu hút Data, cuộc gọi, đơn hàng,…
#3 – Đề ra chiến lược nội dung – Content Strategy
Nội dung chính là thứ để bạn đạt được những mục đích, mục tiêu ở trên. Tôi lấy ví dụ đơn giản thế này, bạn muốn tán tỉnh một cô gái (mục đích của bạn) thì cũng phải:
1/ Chat ⇒ Phải có nội dung tin nhắn | Viết cái gì?
2/ Gọi điện ⇒ Phải có nội dung cuộc nói chuyện | Nói cái gì?
3/ Đi ăn, đi chơi,… ⇒ Phải có nội dung đi chơi | Thể hiện thông điệp gì?
4/ Phải thể hiện mình menly ⇒ Phải thông qua các hành động, cử chỉ,…
Vậy thì bạn thấy rằng nội dung không phải đơn thuần chỉ có viết, mà còn có rất nhiều định dạng khác để truyền tải một thông điệp: Dùng ngôn ngữ, dùng phi ngôn ngữ, dùng vật chất,…
Vậy trên Digital có những Platform nào thì ta phải xây dựng nội dung trên Platform đó.
Content Marketing là một chủ đề rộng và rất thú vị, nó không phải đơn thuần là đi viết bài như nhiều người lầm tưởng!
Xem thêm Series bài viết về Content Marketing của tôi tại đây
#4 – Đề ra chiến lược kênh lan tỏa – Digital Channel
Để nội dung của bạn đến được với khách hàng thì bạn cần phải có kênh lan tỏa nội dung đó.
Lúc này đây chính là việc bạn hoạch định ra sẽ lan tỏa nội dung của bạn ở kênh nào (Google, Facebook, Youtube, Báo,…).
Đó là những nhóm công việc chiến lược, còn ở nhóm công việc thực thi. Rõ ràng là ta sẽ đi triển khai bản kế hoạch đã xây dựng, nghĩa là ta lập kế hoạch cái gì thì đưa nó vào thực tế cái đó.
Cụ thể là như thế này:
2/ ĐẾN THỰC THI CHIẾN LƯỢC ĐÓ HIỆU QUẢ
#1 – Tổ chức thực hiện
Từ bản kế hoạch chiến lược, lúc này để đưa nó vào thực tế, ta cần xây dựng cơ cấu tổ chức để triển khai.
Và đương nhiên việc tổ chức thực hiện ở đây chính là đi thực hiện phần: NỘI DUNG & KÊNH đã lập kế hoạch ở trên.
#2 – Lãnh đạo thực hiện Triển khai chạy kênh
Bạn hiểu nó thế này nhé, ông Leader (Hải) sau khi lập cơ cấu tổ chức ra nhưng mà nói Quỳnh viết Content thì Quỳnh nó không viết.
Như vậy là ông Hải lãnh đạo không được. Vì bản chất lãnh đạo là đi sai khiến người khác làm theo ý chí của mình.
Tóm lại phần này chính là bạn đi giao việc cho người khác trong cơ cấu tổ chức.
#3 – Quản lý thực hiện
Quản lý việc thực hiện tức là đi xem xem các công việc có đang triển khai đúng hướng không.
Nếu lãnh đạo là sai khiến người ta đào một cái hố sâu 5 mét thì quản lý chính là việc đảm bảo người ta không chây lười và đào hố đúng 5 mét.
#4 – Đo lường việc thực hiện và báo cáo việc thực hiện để điều chỉnh
Hoạt động tiếp theo là bạn phải xây dựng được hệ thống đo lường những chỉ số mà phần chiến lược đã đề ra.
Đương nhiên lúc này ta có những công cụ đo lường phù hợp như: Google Analytics, Yandex Metrica, CrazyEgg,…
Việc quan trọng không kém là hệ thống báo cáo.
Thông thường ta muốn đọc cái gì thì mình vào trực tiếp Google Analytics, mỗi lần muốn đọc chỉ số nào là ta mất đến vài thao tác. Mà giả sử bạn chạy khoảng 5 dự án là thôi mất cả ngày để tìm được những thứ mình muốn.
Vì cơ bản là bạn không cần phải đọc hết tất cả các chỉ số trong Google Analytics, mà ta chỉ cần chọn ta một số chỉ số cần thiết để theo dõi mà thôi.
Thực ra có một cách đơn giản là ta dùng Google Data Studio hoặc thậm chí chính Google Sheet, kết nối với Google Analytics và làm việc đó!.
KẾT LUẬN: Làm Digital Marketing, bạn có thể lựa chọn:
1/ Làm chiến lược Digital Marketing (Phân tích – Đề ra mục tiêu, chiến lược nội dung, chiến lược kênh)
2/ Làm nhà quản lý – lãnh đạo việc thực hiện
3/ Làm nhân viên thực hiện: Chạy SEO, Google Ads, Facebook Ads, TMĐT, Xây dựng nội dung Fanpage, xây dựng nội dung Website,…
Đương nhiên ta sẽ đi bóc tách cụ thể, thế làm SEO, làm Google Ads, làm Content …. Là cụ thể làm cái gì ở những Series bài viết khác.
03. “Học Digital Marketing là học cái gì?”
Ở trên tôi đã bóc tách làm Digital Marketing là làm cái gì. Vậy rõ ràng bây giờ cái phần học cái gì thì nó đã dễ hơn rồi.
1/ Học cách xây dựng chiến lược Digital Marketing
2/ Học làm Content Marketing
3/ Học làm Google Marketing (SEO – Google Ads – Youtube – Google Analytics – Google Optimize – Google Data Studio …)
4/ Học làm Facebook Marketing (Facebook Ads – Profile – …)
5/ Học cách đo lường, báo cáo – Tối ưu
Tóm lại thì đó là bức tranh lớn về việc học Digital Marketing là học cái gì.
Về cơ bản thì ngoài kiến thức chuyên môn, ta cần cả đến kiến thức xét ở bề rộng.
Những kiến thức bề rộng chính là nguyên liệu để tư duy chiến lược. Hãy nhớ rằng, bạn không thể sáng tạo nếu không dựa trên cái gì cả. Thế nên bạn có càng nhiều kiến thức bề rộng, khả năng tư duy chiến lược của bạn càng trở nên sắc bén hơn.
Cho nên ngoài việc học những thứ ở trên thì việc hiểu về VĂN HÓA & LỊCH SỬ là thứ vô cùng quan trọng để cung cấp nguyên liệu cho não bộ của bạn tư duy.
Ta không thể làm chiến lược nếu chỉ có hiểu biết về chuyên môn được!
04. Digital Marketing là xu hướng?
Nếu như là vài năm trước, doanh nghiệp đi đặt câu hỏi “Có nên làm Digital Marketing không?”
Còn sinh viên thì đi hỏi “Học Marketing có cần học thêm Digital Marketing không?”
Ta thấy rằng mọi thứ giờ đây đã thay đổi theo tốc độ phát triển của công nghệ.
Cho nên bây giờ câu hỏi đã phải đổi lại thành:
- “Làm Digital Marketing như thế nào?”
- “Học Digital Marketing là học cái gì?”
Khách hàng của bạn, họ đều đã thay đổi hành vi từ sự thay đổi của công nghệ. Tất cả họ đều đang tiếp xúc hàng ngày với Digital, họ lên Google mỗi ngày để tìm kiếm, lướt Facebook mỗi ngày, xem Youtube mỗi ngày, vào thang máy nhìn thấy LCD….
Vậy nên tôi sẽ không đi vào bóc tách về lợi ích của Digital Marketing nữa. Ta không cần phải đặt vấn đề rằng liệu Digital Marketing có phải xu hướng không mà nó là thứ mặc định của đại đa số doanh nghiệp trong bối cảnh này.
Thậm chí một cách gọi đúng đắn hơn nhưng thiếu quen thuộc phải là:
Marketing In Digital World
05. T-Shaped Marketer & Cơ hội nghề nghiệp của Digital Marketing?
Tôi thấy rằng có rất nhiều người làm SEO rất lâu năm nhưng không phát triển thêm được nữa. Vậy ở đây, tôi đưa ra cho bạn một lộ trình cơ hội nghề nghiệp tham khảo khi lựa chọn Digital Marketing với khái niệm “T-Shaped Marketer”
Một cách đơn giản thì nó là như thế này, chữ T có hai thanh:
- Thanh ngang ở bên trên: Là đại diện cho chiều rộng của kiến thức, nghĩa là biết nhiều về các hạng mục trong Marketing
- Thanh dọc ở dưới: Là đại diện cho chiều sâu của kiến thức.
Chẳng hạn như bạn biết về SEO là một chuyện, nhưng là master về SEO lại là một chuyện khác. Thì mỗi một chủ đề kiến thức như vậy, bạn sẽ có một chiều sâu nhất định.
Việc của chúng ta là phải đi cả sâu và rộng. Vấn đề là lúc nào tập trung vào cái gì?
1/ Bạn có thể bắt đầu ở vị trí nhân viên chạy 1 trong các kênh: SEO – Google Ads – Facebook Ads hay làm nội dung: Viết bài, dựng Video, làm hình ảnh,… Lúc này, đương nhiên bề rộng của chữ T rất ngắn, nhưng bạn buộc phải có chiều sâu đủ để người ta tuyển dụng bạn.
2/ Việc sau đó không phải là bạn sẽ nhảy vọt qua quản lý, mà sẽ là học cho toàn diện. Chẳng hạn, nếu bạn bắt đầu với SEO, hãy học thêm Google Ads, Facebook Ads,… – thêm kênh, thêm công cụ.
* Ở đây cần phải biết rằng ở mỗi một chủ đề kiến thức trong Digital Marketing, bạn đều có thể lựa chọn đi rất sâu vào nó, vì có những chủ đề càng đi sâu bạn lại càng thấy nó càng sâu!
Thông thường thì đó là những chủ đề cần nhiều chất xám. Chẳng hạn: Content Marketing – Customer Experience – IMC – Strategy – Viral Marketing – …
1/ Lúc này thì cơ hội lên cấp quản lý của bạn sẽ tốt hơn. Vì rõ ràng bạn phải biết toàn diện thì mới quản lý các vị trí bên dưới được.
2/ Đi từ bước 1 đến bước 3 thì không quá khó và quá lâu. Tuy nhiên, để lên được cấp lãnh đạo, để trở thành người xây dựng chiến lược. Lúc này là một việc vô cùng khác.
Vì giờ đây bạn phải có một lượng kiến thức khổng lồ trong các lĩnh vực, cộng thêm với phương pháp tư duy đúng đắn.
Ta sẽ bàn sâu hơn về chiến lược ở series bài viết khác
Đến đoạn này thì bài cũng rất dài và này nọ rồi. Nên tôi tách nó ra thành phần 1’ tại đây.
Trong phần tiếp, ta sẽ đi bàn về những câu chuyện:
1/ Digital Marketing & Marketing Online
2/ 7 Digital Platform cần phải biết
3/ Marketing In Digital World
4/ Marketing 4.0
Hẹn gặp lại bạn.